Kwanini kuna mgawanyiko katika Ligi ya Premia kuhusu uungaji mkono wa kampeni ya wapenzi wa jinsi moja?
Uamuzi wa nahodha wa Ipswich Town Sam Morsy wa kutovaa jezi ya upinde wa mvua kuunga mkono kampeni ya kuunga mkono haki za wapenzi wa jinsi moja na jamii ya LGBTQ+ ya Rainbow Laces ya Ligi kuu ya England umezua mjadala.
Morsy alivaa jezi ya kiwango cha juu badala ya muundo wa upinde wa mvua wakati waliposhindwa 1-0 na Nottingham Forest Jumamosi kwa “imani za kidini”, kulingana na klabu yake Ipswich.
Alifanya hivyo katika mechi ya Ipswich dhidi ya Crystal Palace Jumanne usiku.
Je, ni nini sababu za uamuzi – na majibu yamekuwa ni yapi?
Je, Kampeni ya Rainbow Laces ni nini?
Ligi Kuu hushirikiana na watu wanaoshiriki mapenzi ya jinsi moja na LGBTQ + kwa ujumla na hisani ya Stonewall kwenye kampeni ya Rainbow Laces (nembo ya wapenzi wa jinsi moja na LGBTQ+) kila msimu.
Mpango huo unahusisha wachezaji wa juu wenye hadhi ya juu kuhimizwa kuvaa alama za rangi ya upinde wa mvua na mikono ya nahodha kuonyesha uungaji mkono kwa haki za watu wa LGBTQ +, kuhamasisha kukubalika miongoni mwa watoto na vijana, na kukuza usawa na utofauti.
Nembo hiyo ya Rainbow Laces ilizinduliwa kwa mara ya kwanza mwaka 2013, na kwa kawaida hudumu kwa wiki moja na imekuwa ikiungwa mkono na vilabu vyote na idadi kubwa ya manahodha wa Ligi Kuu tangu wakati huo.
Kwanini Morsy hakuvaa alama ya upinde ya mkononi?
Morsy ameamua kutotoa maoni yake kuhusu uamuzi wake hadi sasa.
Sio lazima kwa manahodha kuvaa bangili ya mkononi, ambayo hutolewa na Ligi Kuu, pamoja na vitu vingine vinavyotolewa katika siku ya mechi kuunga mkono wapenzi wa jinsi moja.
Lakini klabu ya Ipswich Town ilisema katika taarifa yake siku ya Jumatatu kwamba mchezaji huyo wa kimataifa wa Misri mwenye umri wa miaka 33, ambaye ni Muislamu, alifanya uamuzi huo kwa kuzingatia imani yake ya kidini.
“Tunajivunia kuunga mkono kampeni ya Rainbow Laces ya Ligi Kuu na kusimama na jamii ya LGBTQ + katika kukuza usawa na kukubalika,” klabu hiyo ilisema.
“Wakati huo huo, tunaheshimu uamuzi wa nahodha wetu Sam Morsy, ambaye amechagua kutovaa jezi ya nahodha wa upinde wa mvua kutokana na imani yake ya kidini.”
Je, majibu yalikuwa nini?
Uamuzi wa Morsy, ambao ulimfanya kuwa nahodha pekee wa kutovaa jezi katika mechi za mwishoni mwa wiki iliyopita, umepata uungwaji mkono kutoka kwa baadhi na ukosoaji kutoka kwa wengine.
Kikundi cha wafuasi wa Ipswich Town LGBTQ+ Rainbow Tractors kiliiambia BBC Radio Suffolk: “Wakati Rainbow Tractors walikuwa wanajua kuwa hatavaa kabla ya uamuzi huo, tunasikitishwa kwamba Sam Morsy alichagua kutovaa vazi la upinde wa mvua kuunga mkono kampeni ya Rainbow Laces.
“Hata hivyo, tunaendelea kuheshimu imani yake ya kidini kama tulivyofanya katika misimu iliyopita.”
Ukweli kwamba imani za kidini za Morsy zimetajwa kama sababu ya uamuzi wake imesababisha mkanganyiko na shutuma za unafiki kutoka kwa wengine, ikizingatiwa kuwa kiungo huyo mzaliwa wa Wolverhampton hapo awali alikuwa amevaa shati zinazoendeleza wadhamini wa kamari. Kamari ni marufuku kwa mujibu wa sheria ya Kiislamu.
Mjumbe wa kamati ya utendaji ya Uefa Laura McAllister, nahodha wa zamani wa Wales ambaye aliambiwa aondoe kofia ya rangi ya upinde wa mvua katika Kombe la Dunia la 2022 huko Qatar, alisema kwenye BBC Radio 5 Live: “Nadhani lazima kuwe na kipengele cha chaguo la mtu binafsi, lakini nimesikitika sana kwasababu nahodha anawakilisha timu, na klabu, na kila mtu ambaye ni shabiki wa klabu hiyo, na kila mtu anayefanya kazi katika klabu hiyo, na hiyo itajumuisha watu wengi wa LGBT pia.”
Je, kulikuwa na hali nyingine kama hizo?
Nahodha wa Crystal Palace Marc Guehi alivaa jezi ya timu yake katika mechi ya timu yake dhidi ya Newcastle wikendi iliyopita, lakini aliandika ‘I [moyo] Jesus’ kote.
Chama cha Soka (FA) kilichagua kutochukua hatua dhidi ya Guehi, lakini ni kuwakumbusha klabu na mchezaji kwamba ujumbe wa kidini kwenye fulana yao umepigwa marufuku.
Katika mchezo wa Jumanne na Ipswich, Guehi alibadilisha ujumbe wake wa maandishi kuwa ‘Nakupenda Yesu [alama ya moyo] wewe’.
Morsy sio mchezaji wa kwanza wa mpira wa miguu kuchagua kutoshiriki katika kampeni iliyoundwa kuonyesha msaada kwa watu wa LGBTQ +.
Beki wa Sheffield United Anel Ahmedhodzic, ambaye pia ni Muislamu, hakuvaa jezi hiyo wakati alipofanywa kuwa nahodha wa Blades wakati wa mechi yao ya Ligi kuu England dhidi ya Liverpool msimu uliopita.
Sawa na Morsy, pia alikataa kutoa maelezo ya uamuzi wake, akijibu tu “ni makosa” alipoulizwa kufafanua katika mahojiano na mtangazaji wa Uswidi SVT Sport.
Hapo awali, vilabu katika klabu za daraja la kwanza na la pili nchini Ufaransa zilivaa fuana za upinde wa mvua siku moja ya mechi kwa msimu ili kuonyesha uungaji mkono kwa siku ya kimataifa ya kupambana na ubaguzi.
Majina na nambari nyuma ya fulana yalikuwa na rangi ya upinde wa mvua, ikimaanisha kila mchezaji katika alihusika moja kwa moja katika mpango huo.
Lakini wachezaji wachache hawakutaka kushiriki katika kampeni hiyo na kukataa kuvaa fulana. Hali hiyo ilisababisha baadhi ya wachezaji kujitengenezea nafasi ya kucheza na kuachwa nje ya vikosi vya siku ya mechi na klabu zao.
Kiungo wa sasa wa EvertonIdrissa Gueye aliachwa nje ya kikosi cha Paris St-Germain kwa misimu miwili mfululizo kwasababu ya kukataa kwake kuvaa fulana zilizorekebishwa na kuwekwa alama za wapenzi wa jinsi moja , huku wachezaji watano kwenye vitabu vya Toulouse na Nantes wakikosa mechi za klabu zao mnamo 2023.
Liki ya soka ya wachezaji wa kulipwa nchini Ufaransa – Ligue de Football Professionnel, ambayo inaendesha Ligi 1 na Ligi 2, ilitangaza mapema mwaka huu kwamba inasitisha kampeni hiyo kufuatia utata unaozingira alama hizo.
Rais wa shirika la misaada la Ufaransa la LGBTQ+ aliliambia gazeti la L’Equipe: “Tumeshtushwa na njia ambayo ishara ya mapambano ya LGBT+ dhidi ya mapenzi ya jinsi moja itatoweka.”
Vipi kuhusu kampeni nyingine?
Ligi Kuu imeahidi mipango mbalimbali iliyoundwa kuonyesha uungaji mkono na msaada kwasababu tofauti katika miaka ya hivi karibuni.
Kufuatia mauaji ya raia wa Marekani George Floyd na afisa wa polisi mnamo 2020, wachezaji wa Ligi Kuu walianza kupiga goti kabla ya kuanza mchezo kuonyesha kuunga mkono harakati za Black Lives Matter, wakifuata nyayo za mchezaji wa NFL Colin Kaepernick.
Baada ya muda, kampeni imebadilishwa na kuwa kwa kipindi maalumu. Wachezaji sasa wanapiga goti kabla ya mechi nne tu kwa msimu, na Ligi kuu ya England inasema ishara hiyo imeundwa “kuonyesha dhamira yao inayoendelea ya kupambana na ubaguzi wa rangi na aina zote za ubaguzi”.
Klabu katika Ligi kuu ya England na Ligi ya soka ya Uingereza zimevaa maua bandia , ambazo huvaliwa nchini Uingereza kuadhimisha huduma ya Jeshi la Uingereza, mbele ya fulana yao katika kipindi cha kuelekea Jumapili ya Kumbukumbu kwa karibu miaka 15.
Lakini baadhi, ikiwa ni pamoja na winga wa Jamhuri ya Ireland James McClean na kiungo wa Serbia Nemanja Matic, wamechagua kutofanya hivyo kwasababu ya kuhusika kwa Uingereza katika migogoro ya kijeshi katika mataifa yao ya nyumbani.
Dini kuu zinashughulikiaje maswala ya LGBTQ +?
Kuna tofauti kati ya viongozi wa dini juu ya uhusiano kati ya Uislamu na mapenzi ya jinsi moja. Baadhi ya tafsiri za Uislamu ni za kihafidhina zaidi, huku zingine ni za kiliberali zaidi.
Katika nchi nyingi za Kiislamu za kisasa kuna vikwazo juu ya mahusiano ya kimapenzi ya watu wa jinsi moja. Nchini Misri, mapenzi ya jinsi moja sio kosa la jinai, lakini yalielezewa kama “unyanyapaa mkubwa” na uchunguzi wa BBC wa 2023.
Tasiri tofauti za maandiko ya kidini katika dini zingine kuu kama vile Ukristo na Uyahudi zinamaanisha wafuasi wanaweza kuwa na maoni tofauti juu ya mapenzi ya jinsi moja.
Dini ya mtu haifafanui mtazamo wake wa LGBTQ+, na sio wafuasi wote wa dini yoyote moja wanaamini mambo sawa.
Watu wengi wa dini pia hujitambulisha kama LGBTQ +.
Diego Garcia Rodriguez, mtafiti katika chuo kikuu cha Nottingham na mwandishi wa Jinsia, Ujinsia na Uislamu katika Indonesia ya kisasa: Waislamu wa wapenzi wa jinsi moja na washirika wao, aliiambia BBC kwamba klabu na wachezaji wanaweza kusaidia kujenga uelewa mkubwa kati ya mpira wa miguu na dini.
“Kile ambacho tumeshuhudia kwa jadi ni utawala wa tafsiri za kihafidhina za Qu’ran,” alisema. “Lakini ukiangalia kazi ya wanazuoni wa Kiislamu wanaoendelea pia, kuna msisitizo juu ya haki, juu ya huruma. Kuna aya nyingi za Kiislamu ambazo zinawataka Waislamu kutetyea haki. Maadili haya pia yametumika kupinga ubaguzi.
“Mpira wa miguu una uwezo huo wa kuwaleta watu pamoja na kuwaunganisha katika utofauti. Klabu za soka na wachezaji wana nafasi ya kuongoza kwa mfano na kusisitiza kwamba ujumuishaji unaweza kuimarisha mchezo.”
Mapema mwaka huu, BBC News iliripoti kuhusu tukio la kwanza la Waislamu nchini Uingereza.
Mmoja wa wahudhuriaji wa ibada ya Kiislamu, Farhan, ameiambia BBC kuwa ni muhimu kupinga dhana kwamba Uislamu ni “kichekesho cha kipuuzi”.
“Hii ni dhana ambayo sio lazima itegemee ukweli, kwasababu ukisoma sehemu za Qu’ran ambazo zinadaiwa kulaani mapenzi ya jinsi moja, sio wazi,” Farhan alisema.
Ripoti iliyotolewa mapema mwaka huu na ILGA-Ulaya – kikundi huru cha mamia ya mashirika ya LGBTQ + kutoka Ulaya na Asia ya Kati – ilisema kuwa kiwango cha haki za LGBTQ + kinashuka nchini Uingereza.
Inaiweka Uingereza katika nafasi ya 15th kwa utoaji wa msaada wa haki za LGBTQ + kati ya nchi za Ulaya za 49, kutoka nafasi ya kwanza katika 2015.
Kwanini baadhi ya wachezaji hawaungi mkono kampeni fulani?
Akiandika kwenye jukwaa la mtandao wa kijamii X, mshauri wa FA Liz Ward alielezea ni kwanini baadhi ya wachezaji wanaweza kuhangaika kuelewa madhumuni ya ushiriki wao.
“Wakati watu wanahisi kana kwamba ‘wanauzwa’ kufanya kitu, kinyume na kuelewa ‘kwa nini’ wanafanya kitu, migogoro itatokea,” Ward alielezea.
“Wakati unapoleta hoja ya maadili katika imani, mgogoro unakuwa mkali, mpana na hauwezi kupambana. Hii ni kweli kwa mahali popote pa kazi, sio mpira wa miguu wa chini.
“Wachezaji hawana mazungumzo ya mara kwa mara kuhusu rangi, jinsia, ujinsia au tabia nyingine yoyote. Klabu, kwa nia bora, mara nyingi huwaambia wachezaji ni kampeni gani watashiriki.
“[Wachezaji] wanaambiwa wavae bangili zenye alama au kwenye begi la mkononi sababu ‘wanapaswa’ kufanya hivyo. Nimeona wachezaji wakiambiwa kuwa ni sehemu ya mkataba wao, wakitishiwa mikata yao itavunjwa ikiwa hawatashiriki.
“Tunahitaji mawasiliano bora na ushiriki wa wachezaji katika kampeni kama hii.”
Wachezaji wanaweza kupata msaada kutoka Chama cha wachezaji wa kulipwa (PFA) – chama cha wachezaji wa soka cha England na Wales kuhusu masuala yanayohusu utambulisho, imani na wa kiroho.
PFA na Ligi kuu ya England walikataa kutoa maoni yao walipotakiwa na BBC kufanya hivyo.